Algemene beschouwingen n.a.v. Perspectiefnota 2013-2017.

Op 27 juni 2013 werd in de gemeenteraad de “Perspectiefnota 2013 -2017” en het raadsvoorstel “Voortgang regionale samenwerking Alblasserwaard & Vijfheerenlanden” behandeld. De fractie van de SGP had als thema “Externe ontwikkelingen” voor haar algemene beschouwingen.

Onderstaand de inbreng van de SGP, verwoordt door fractievoorzitter Jan de Vos in “Het Debat” t.a.v. Perspectiefnota 2013-2017 en Voortgang regionale samenwerking Alblasserwaard en Vijfheerenlanden.

Klik  hier voor de bijdrage in PDF.

Mijnheer de voorzitter,

De gemeenten in Nederland worden geconfronteerd met allerlei bestuurlijke ontwikkelingen die van grote invloed zijn of worden op de bestuurlijke en financiële huishouding. De drie grote decentralisaties die op ons afkomen geven nog steeds grote onzekerheden. Gemeenten krijgen er niet zomaar wat taakjes bij, maar gaan in samenwerking met anderen en op een andere manier werken. Geen enkele gemeente kan het alleen. Het is een behoorlijke opgave om de nieuwe taken binnen het sociale domein vorm te geven en dat geeft veel spanningen. Daar komt bij dat de plannen vanuit Den Haag nogal eens aan verandering onderhevig zijn. Daardoor neemt de duidelijkheid niet bepaald toe. Ook de discussies rond schaalvergroting dragen beslist niet bij aan een rustig klimaat.

Het heeft er soms veel van weg dat de gemeenten uitvoeringskantoren zijn van het Rijk. Maar het kan niet de bedoeling zijn dat gedecentraliseerde taken in medebewind moeten worden uitgevoerd. Daarvoor is maximale beleidsvrijheid nodig. Gemeenten zullen er wel aan moeten wennen dat de rijke tijden van weleer nooit terugkomen. We moeten leren leven met een kleinere overheid, ook als de economie weer zou gaan groeien. Dat is niet erg, mits we goede dingen blijven doen voor mensen die anders door de bodem zakken.
De tijd dat de overheid je verzorgde van de wieg tot het graf, is voorbij. Dat alles heeft wel tot gevolg dat ook onze gemeente flink moet bezuinigen. Straks zullen dan ook in Het Besluit weer een aantal bezuinigingen met beleidskeuzen voor de jaren 2014 en volgende jaren de revue passeren. In al die gevallen betekent het een versobering in dienstverlening of een vermindering in het verstrekken van financiële bijdragen. Niet leuk, maar wel noodzakelijk.

Bezuinigingen en hervormingen zijn nodig. Het is nog niet zo lang geleden dat er vrij algemeen werd gedacht dat er aan de economische groei geen einde zou komen. Maar de welvaart blijft niet onophoudelijk groeien en kan niet steeds blijven toenemen. Dat moet o.i. tot bezinning leiden. Worden we van steeds meer luxe wel gelukkiger? Leidt toenemende welvaart tot groeiend welzijn, meer tevredenheid en meer levensvreugde? Vanuit de SGP willen we onderstrepen dat het ware welzijn bestaat in het dienen van God. Dat betekent uiteraard niet dat er niets aan economisch herstel zou moeten worden gedaan.
Volstrekt niet. Maar bij alles wat gedaan wordt dienen we te beseffen dat er hogere waarden dan economische groeicijfers zijn. Zo staat de SGP ook op het standpunt dat het niet open zijn van de winkels op zondag in onze gemeente een groot goed is en zeker zo moet blijven. Aanpassing van de Verordening Winkeltijden is wat ons betreft niet aan de orde.

De SGP is ook van mening dat de schaal van de gemeente in principe ondergeschikt moet zijn aan allerlei externe ontwikkelingen. De ambtelijke samenwerking zal tussen gemeenten ongetwijfeld toenemen, maar e.e.a. hoeft nog geen herindeling te betekenen. Ik kom straks op die samenwerking nog terug. Juist de gemeenschap wordt weer belangrijker, zeker met het oog op de nieuwe sociale opgaven. Dat is tegelijkertijd de grote uitdaging waarvoor gemeenten staan.

De Perspectiefnota 2013-2017, mijnheer de voorzitter, geeft een duidelijk beeld, waar we voor staan. Dank aan allen die aan het vervaardigen hiervan hebben gewerkt. De meicirculaire geeft aan dat de toekomstige begrotingsjaren tot en met het jaar 2017 beduidend positief in de zwarte cijfers eindigen, terwijl we eerder voor de jaren 2015 en 2017 nog negatief eindigde en dat inclusief de bezuinigingen op bedrijfsvoering en beleid. Ook hier blijkt weer dat de cijfers vanuit Den Haag steeds wisselen, maar gelukkig leiden deze nu tot een positieve bijstelling van de begroting. Dat was bij het opstellen van de Perspectiefnota nog niet bekend.

Nu moeten we wel oppassen niet al te overdreven vrolijk te worden, want er komen ongetwijfeld na de zomer weer nieuwe tegenvallende cijfers, als de bezuinigingstaakstelling van het Rijk van zo’n 6 miljard, is ingevuld. Ook de cijfers van de decentralisaties vertonen nog de nodige grilligheid, zodat ook hieruit in de toekomst nog allerlei verrassingen zijn te verwachten. Een voorzichtig financieel beleid blijft noodzaak.

In de Perspectiefnota wordt uitdrukkelijk ingegaan op de kwetsbaarheid van de organisatie, met name op Beleid en Middelen. Er heerst (en ik citeer) “een werkdruk die uiteindelijk alleen verminderd kan worden door regionale samenwerking en dit jaar dient dus duidelijk te worden hoe de regionale samenwerking op beleid wordt georganiseerd”, aldus de Nota.

Het lijkt mij nu het moment om in onze beschouwingen in te gaan, zoals ook de bedoeling is, op het standpunt van de SGP t.a.v. de “Voortgang regionale samenwerking A&V”.

De basis van de bestuurlijke oriëntatie voor de SGP is: “Samenwerking met eigen zelfstandigheid en in welke constellatie duidelijke versterking voor onze gemeente is te bereiken”. Daarbij richt de SGP zich in 1e instantie op de gehele Alblasserwaard & Vijfheerenlanden, maar zij sluit de ogen niet voor de Drechtsteden. Dit is overeenkomstig het voorstel dat het college voor deze raadsvergadering straks in Het Besluit aan de raad voorlegt. De SGP is van mening dat samenwerking met de gehele A&V inderdaad een langdurige, kwalitatief hoogwaardige relatie biedt. Het raadsvoorstel van onze gemeente houdt tevens in dat als de regio A&V niet voor 1 oktober 2013 met daadwerkelijke samenwerkingsvoorstellen komt de samenwerking met Drechtsteden gestalte kan krijgen. Dat is ook de lijn van de SGP.
De SGP is het er dus mee eens dat er tevens onderzoek wordt gedaan naar een combinatie van samenwerking in de A&V gecombineerd met deelname in de beleidspool van Drechtsteden. Tevens is de SGP het er mee eens dat de optie van het regionaliseren van PIOFACH (Personeel, Informatisering, Organisatie, Financiën, Automatisering, Communicatie en Huisvesting) in de A&V pas verkend kan worden, afhankelijk van de beantwoording van de vijf vragen door de vijf andere A&V-gemeenten.

De GLZ-gemeenten (Giessenlanden, Leerdam en Zederik) koersen kennelijk op een eigen samenwerkingsverband aan binnen de regio A&V. Daarvoor willen die drie gemeenten eerst nog eens een zgn. reikwijdteonderzoek doen naar vergaande ambtelijke samenwerking tussen hun drieën. Dat zal notabene een jaar gaan duren. De nieuwe gemeenteraden na maart 2014 krijgen in de GLZ-gemeenten pas de vraag voorgelegd: doen we samenwerking met deze drie gemeenten, worden het er bijv. zes, of blijven we alles doen zoals we het nu doen? Het aantal samenwerkende gemeenten in de A&V is dus een open eind bij de GLZ. Dat is niet de lijn van Hardinxveld-Giessendam.

Gorinchem vaart ook een eigen koers door zich volop te beijveren voor de positie van Gorinchem als centrumgemeente. Gorinchem wil voor andere gemeenten vanuit een klantleverancierrelatie taken uitvoeren en diensten verlenen voor andere gemeenten. Ook dit is zeker niet de lijn van Hardinxveld-Giessendam. Gorinchem ziet niets in 1 gemeente op A&V-schaal, maar wil wel een opschaling tot een drietal gemeenten in de A&V verkennen. Daarbij ziet Gorinchem een opschaling met omliggende kernen, zoals bijvoorbeeld Arkel, Spijk, Schelluinen, Vuren, Hoogblokland en jawel (!) Boven-Hardinxveld. De SGP ziet het echter beslist niet zitten om een waardevol deel van onze gemeente over te laten gaan naar het grondgebied van Gorinchem.

Ruim 40 jaren geleden, in de raad van 17 febr. 1972, werd reeds uitgebreid gediscussieerd over het standpunt van onze gemeente t.a.v. een gemeentelijke herindeling A&V. Ook toen wilde Gorinchem Boven-Hardinxveld al aan haar grondgebied toevoegen. Het college van destijds nam hier terecht krachtig stelling tegen.

Uitspraken over vragen rondom regionale samenwerking A&V van de gemeenteraad van Molenwaard zijn nog niet bekend. In een notitie van het college van Molenwaard aan de gemeenteraad ziet zij samenwerking met Hardinxveld-Giessendam zelfs als mogelijkheid op korte termijn. Argument van het college van Molenwaard is o.a. dat Hardinxveld-Giessendam met hen gemeenschappelijk heeft dat het watergebonden industrie kent. Een interessante uitspraak van het college van Molenwaard is dat zij menen dat Hardinxveld-Giessendam op dit front een verbindende schakel kan vormen tussen Molenwaard en
Drechtsteden. Het college van Molenwaard ziet overigens dat er binnen niet al te lange tijd een samenwerkingsverband met zowel Giessenlanden als H’veld-G’dam kan groeien.

De algehele conclusie op dit moment is dat gemeenten in de A&V verschillende koersen varen met het grote gevaar op de klippen te lopen. Dat maakt het er niet gemakkelijker op om de liefde voor de A&V te behouden. Liefde moet immers van twee kanten komen. De SGP, in lijn met het raadsvoorstel, is bereid tot vergaande samenwerking in de A&V. Maar dat moet niet onmogelijk gemaakt worden door de uiteengaande standpunten en wegen. We moeten ook niet eindeloos blijven rekken.

Het zal nodig zijn om na de definitieve uitspraken van de gemeenteraden van de zes A&V- gemeenten na 1 juli a.s. onze eigen beslispunten grondig te evalueren en de diverse uitspraken hieraan te toetsen.

Mijnheer de voorzitter, dit is de laatste algemene beschouwing in deze raadsperiode. Er komt veel op ons af en wij kunnen, ook in het bestuur, niet zonder de zegen van God. Die zegen wenst de SGP-fractie een ieder van harte toe.

Ik dank U wel!

J. de Vos, fractievoorzitter SGP