Bestuurlijke orientatie Hardinxveld-Giessendam.

Tijdens "Het Debat" van 22 november 2012 ging de gemeenteraad met elkaar in debat over een uiterst belangrijk proces want welke richting moet Hardinxveld-Giessendam op? Dit proces heeft als doel definitieve duidelijkheid te geven en een richting te bepalen in de samenwerking met andere gemeenten in de regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden en Drechtsteden. Voor de SGP bracht fractievoorzitter Jan de Vos het volgende naar voren: 

Klik hier voor de bijdrage van de SGP in PDF.

Bijdrage SGP in Het Debat over “Bestuurlijke oriëntatie Hardinxveld-Giessendam”.

Mijnheer de voorzitter, het proces om ons te beraden over onze bestuurlijke oriëntatie kreeg pas echt gestalte bij het op 28 juni van dit jaar aannemen van een door alle fracties ingediende motie, getiteld: “Toekomst van Hardinxveld-Giessendam in de regio”. Sinds die tijd is de trein pas goed gaan rijden en zijn we via twee gehouden Ontmoetingen aangeland bij Het Debat van vanavond. De overwegingen die wij als SGP naar voren willen brengen in deze discussie zijn de volgende:

• In de bestuurlijke oriëntatie richt de SGP zich niet op een enkele gemeente, maar op een gehele regio. We voelen ons daarin gesterkt door het advies van het MT, die de scenario’s Maatwerk, Sliedrecht, Gorinchem en Gorinchem+Sliedrecht niet aanbeveelt. Wij onderschrijven geheel datgene wat het MT in haar advies daarover opmerkt. Ook in de brief van de OR wordt duidelijk gesproken over samenwerking in een regio en niet met een of andere gemeente. Een poll onder de gemeentelijke medewerkers wijst ook uit dat er maar een klein percentage is die voor samenwerking is met alleen de gemeente Sliedrecht en een nog veel kleiner percentage met alleen de gemeente Gorinchem. Op een expliciete vraag van de burgemeester in “De Ontmoeting” van verleden week of er iemand de hand wilde opsteken die voor samenwerking was met alleen de gemeente Gorinchem, stak er zelfs niemand de hand op. Dat is tekenend en veelzeggend.
• Het is voor de SGP volkomen duidelijk dat zij gaat voor de keus van versterking van de strategisch inhoudelijke programmering en bestuurlijke samenwerking in de stedelijke zuidrand van de Alblasserwaard en dat er dus op z’n minst een verbinding gelegd moet worden tussen die zuidrand van de A&V en de Drechtsteden op het gebied van met name economie, arbeidsmarkt en onderwijs. Concreet hebben we het dan over de lijn Gorinchem, H’veld-G’dam en Sliedrecht/Drechtsteden.
• De basis van de oriëntatie voor de SGP is samenwerking met eigen zelfstandigheid en in welke constellatie duidelijke versterking voor onze gemeente te bereiken is. Daarbij overwegen wij, dat de Drechtsteden een reeds jarenlang bestaande samenwerking heeft, waarin de zelfstandigheid van de afzonderlijk aangesloten gemeenten nergens betwist wordt of zelfs ter discussie staat. In de regio A&V is het vraagstuk van de zelfstandigheid nog een open vraag, want immers daar heersen nogal wat verschillende opvattingen over wel of niet samengaan en over wie dan met wie zou moeten samengaan. Er heersen zelfs verschillende opvattingen over wie de regie zou moeten voeren in een evt. ambtelijke samenwerking. In dit opzicht is de A&V dus helaas een nogal behoorlijk verdeeld huis, waarvan de uitkomst momenteel onzeker is.
• Pas enkele maanden geleden kwam in de A&V officieel, althans via de burgemeesters, de optie van een verregaande ambtelijke samenwerking naar voren. Feitelijk ontstaan uit het feit dat het er allemaal niet zo rooskleurig voorstaat, zelfs niet in een bijna heringedeelde gemeente Molenwaard, die daarvan toch de voordelen zou moeten plukken. Dus het verzoek komt voort uit financiële zwakte, in de hoop dat bij samenwerking we er allemaal op vooruitgaan. Heel anders ligt het met Drechtsteden. Die hebben ons geen verzoek gedaan om aan te sluiten, maar wij staan zelf als gemeente voor de vraag of het verstandig is bij Drechtsteden aan te sluiten. Dat is dus een heel andere benadering. De Drechtsteden heeft ons niet nodig vanwege financiële zwakte, zoals uit de brief van Molenwaard i.o. wel duidelijk naar voren komt.
• Bij een evt. verdergaande samenwerking in de A&V zal het toch zo moeten zijn dat die gemeenten c.q. gemeenteraden in de A&V dat ook zullen moeten willen. Liefde kan niet van 1 kant komen, want dan is het bij voorbaat gedoemd te mislukken. En dan gaat het er niet om of de burgemeesters of colleges van de A&V dat mogelijk allemaal willen, maar voornamelijk of de gemeenteraden (als hoogste orgaan) van die gemeenten dat willen en ook uit willen spreken. Daar wil de SGP wel op aandringen om die helderheid te verschaffen in de komende maanden. De gemeenteraden moeten dus aan zet. Als er in het advies van het MT staat dat er rond 1 december a.s. een advies komt over hoe de verschillende gemeenten binnen A&V-verband denken over de toekomstige samenwerking, dan is onze verwachting dat dat advies er op 1 december niet is en dat het ook niet gebaseerd is op officiele uitspraken van de betreffende gemeenteraden. Die gemeenteraden moeten het uiteindelijk wel zeggen c.q. besluiten. M.a.w. zolang die besluiten van die gemeenteraden er niet liggen, hebben we formeel ook niet echt voldoende houvast. De SGP is dan ook benieuwd of er voor 1 februari 2013 of desnoods 1e kwartaal 2013 daarover voldoende duidelijkheid is. Of gaan we gewoon nog langer wachten?
• De SGP stemt in met het voorstel van het MT aan het college om onze raad te adviseren om de gemeenten in de A&V, en naar ik hoop bedoelt het MT de gemeenteraden, kenbaar te maken dat ze op korte termijn een duidelijke uitspraak zullen moeten doen over verdere ambtelijke samenwerking en dan wat ons betreft ook vooral een uitspraak over samenwerking met de gehéle of met een gedeelte van de regio A&V. Gorinchem zal daarbij ook nog eens moeten bepalen of ze Lingewaal, Werkendam en Woudrichem blijvend willen betrekken bij hun bestuurlijke oriëntatie, zoals nu in de door hun raad aangenomen motie “Het Land van Arkel” is aangegeven. De regiosecretaris van de A&V, dhr. Van ’t Pad, sprak op 29 okt. n.b. in deze zaal uit, dat het nog steeds de vraag is hoe de samenwerking in de A&V er uit moet zien. Een nogal behoorlijk onzekere factor derhalve! Dan is verder de democratische legitimatie van wezenlijk belang. In De Drechtsteden zie je een vertegenwoordiging van elke fractie in een Drechtraad. In de A&V is er momenteel zelfs helemaal geen direct platform van raadsleden. Daar zal dus op z’n  minst wat aan gedaan moeten worden. 
• De SGP constateert uit het rapport “OriëntatieHG” dat de samenwerkingsvorm H-G met Drechtsteden 6 x groen en 2 x geel scoort en met de A&V 3 x groen en 4 x geel. Een opmerkelijk verschil tussen deze twee scenario’s is o.a. dat Drechtsteden individuele gemeenten nu al mogelijkheden biedt om zelf te bepalen wat de gemeente dichtbij wil organiseren en wat niet. Bovendien is er variatie mogelijk, aldus de regiosecretaris van Drechtsteden, de heer Baas. Dat pleit dus voor het aangaan van arrangementen met Drechtsteden.
• De visie Hardinxveld-Giessendam kent 2 pijlers, nl. de economische pijler en de sociale pijler. De SGP is met het college van mening dat voor beide pijlers de relatie  tussen de regio’s A&V en Drechtsteden moet worden versterkt. Tussen de besturen van A&V en Drechtsteden wordt overigens gelukkig ook al overleg gevoerd. In de A&V is het echter de vraag of snelle interventie mogelijk is wanneer er 6 gemeenten bediend moeten worden. Dat zal dan helemaal afhangen van welke taken op afstand gezet worden. En dat is voorlopig nog helemaal niet bekend, want de bestuurlijke organisatie van de A&V zal nog op poten gezet moeten worden. Daar komt bij dat de problematiek van de 6 gemeenten nogal wisselend is. Daarbij doet zich de vraag voor of de Vijfheerenlanden niet wat ver van ons bestuurlijke bed liggen? Terecht wordt er dan ook in het rapport opgemerkt dat “de samenwerking als geheel binnen de regio A&V de afgelopen jaren vooral gekenmerkt is door ad-hoc allianties en het eigen gemeentelijk belang”. Er is dus bepaald geen stevig fundament en tot heden veel verdeeldheid over het hoe en wat. Een gunstige uitzondering vormt de Visie 2030 van de A&V, maar die Visie moet nog wel tot een gezamenlijke uitvoering komen, wat tot tastbare resultaten zal moeten leiden en ook gewenste kostenreductie met zich mee zal moeten brengen.
• De Drechtsteden zijn bekend en erkent bij hogere overheden en derhalve weten ze ook behoorlijke bedragen binnen te halen bij die overheden om bepaalde programma’s uit te voeren. De fractievoorzitter van de PvdA uit Sliedrecht, de heer Van Gameren, wist verleden week in deze zaal aardige schaalvoordelen voor Sliedrecht te noemen door de samenwerking in Drechtsteden. Hij had het dan over tonnen. Een wezenlijke vraag die hierbij gesteld kan worden is of wij dat als gemeente ook in de A&V halen? Van Gameren sprak verder van een redelijk geoliede machine, waarbij voldoende invloed kan worden uitgeoefend. En dan vermeldde de heer Van Gameren ook nog het volgende en dat sprak de SGP ook erg aan: “De kansen om zelfstandig te blijven in de Drechtsteden zijn kansrijk”.

Tot slot, mijnheer de voorzitter, Het zal duidelijk zijn dat de SGP met de kennis van nu en de overwegingen zojuist genoemd, best wil inzetten op de A&V, maar tegelijk constateert dat er in de A&V nog te veel onzekerheden heersen en we ons daarom wel kunnen vinden in het standpunt van het MT dat de samenwerking in de regio A&V nog een kans verdient, maar wat de SGP betreft de argumenten daarvoor dan wel helderder en concreter moeten worden. De SGP wil er bij het college op aandringen om bij de andere colleges te bepleiten dat besluitvorming in de betreffende gemeenteraden in de A&V wel met enige voortvarendheid zal plaatsvinden. Het moet geen eindeloze elastiek worden! We zijn al afgestapt van het aanvankelijke ferme standpunt dat we als Hardinxveld-Giessendam toch een besluit moeten nemen op 20 december. Voorlopig wordt het “een richting aangeven”, in afwachting op besluiten van anderen.

De SGP vindt het verder van belang dat op korte termijn voortgegaan wordt met een onderzoek naar de mogelijkheid van arrangementen met de Drechtstedenorganisatie op het vlak van in ieder geval facilitaire zaken en beleid. Verder wachten wij met grote belangstelling de onderzoeken in de regio af in de hoop dat we dan tot een echte  definitieve besluitvorming kunnen komen. Wij zijn benieuwd hoeveel kwartalen er over heen gaan.  

Gezien ons betoog kan de SGP akkoord gaan om de aanbeveling van het college, zoals in haar brief van 12 november jl. aan de gemeenteraad verwoord, nader uit te werken en op haalbaarheid te onderzoeken.

Dank u wel!

Jan de Vos
Fractievoorzitter SGP

Klik hier voor de brief van het college van b & w met advies aan de raad over bestuurlijke oriëntatie.

Klik hier voor de motie die raadsbreed op 22-11-12 is aangenomen t.a.v. betrokkenheid inwoners.