'Raad op zaterdag' (blog).

Zaterdag 13 april hebben drie (steun)fractieleden de ‘Raad op zaterdag’ bezocht in Den Bosch. Het is een dag die door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) speciaal is bedoeld voor professionalisering van raadsleden, burgerraadsleden en steunfractieleden. Met het oog op de continuïteit van het lokaal bestuur is het een goede zaak dat dit soort dagen georganiseerd worden. Gemeenteraadsfracties zijn qua personele samenstelling van beperkte omvang en daardoor kwetsbaar wanneer er onverwachts iemand om wat voor reden ook moet stoppen. Daarom heeft onze fractie de afgelopen tijd via een enquête en oproepjes in SGPeriodiek gevraagd of er jongeren zijn die zich willen inzetten voor de SGP. Dit heeft drie jonge mensen opgeleverd die meedraaien in de steunfractie. Corné Meerkerk, Cees Lock en Arjan Meerkerk bezochten deze boeiende dag en doen verslag.

Deel 1: Jeugdzorgen?!
Vanaf 1 januari 2015 wordt de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg verplaatst naar de gemeenten. Deze decentralisatie heeft onder meer als doel om de verantwoordelijkheid voor de zorg zo dicht mogelijk bij de burger te leggen. Echter het inkopen van de zorg is dermate complex dat gemeenten er haast toe gedwongen worden om te zoeken naar bovenlokale samenwerking. Er zijn vanuit de overheid ongetwijfeld voldoende argumenten die pleiten voor deze decentralisatie. De ondoorzichtige financieringstroom is een reden. In de jeugdzorg is de werkwijze bureaucratisch te noemen. Daarnaast neemt de vraag naar gespecialiseerde complexe zorg toe. Dit zijn enkele argumenten die de overheid ertoe heeft bewogen te kiezen voor een gestructureerde duidelijke stelselherziening.

Deze verplaatsing van de jeugdzorg heeft als doel om de zorg dichter bij de burger te brengen. Daarnaast zinspeelt de overheid op een preventieve werking. De gemeenten moeten ervoor zorgen dat er een integrale aanpak wordt bewerkstelligd. De verplaatsing van de jeugdzorg naar de gemeente biedt kansen voor ons dorp. Immers de verantwoordelijkheden worden daar neergelegd waar zij ook behoren. Toch zal deze opdracht niet zo gemakkelijk zijn als het lijkt. Als SGP hechten wij bijzonder veel waarde aan onze identiteit. Op welke wijze kunnen wij onze identiteit in het aanbod van jeugdzorg waarborgen? In welke mate is het budget toereikend voor de vraag naar zorg? Als SGP zullen wij voortdurend de inspanningen van onbetaalde burgers aanmoedigen. Naast ouders en/of een verzorgende, zien wij een bijzondere rol voor kerken en andere verenigingen weggelegd in ons dorp.

Corné Meerkerk, steunfractielid SGP

Deel 2: Veranderende rol van de raad
De samenleving verandert, mensen veranderen, en ook de politiek en vooral de invulling daarvan, verandert. Daarom had ik mij aangemeld voor de boeiende workshop ‘ hoe pakt u uw rol als raad(slid) in de veranderende samenleving. Tijdens deze workshop kwamen twee zaken aan bod, hoe houden we grip op uitbestede taken en hoe gaan we om met burgerparticipatie.

Omdat gemeenten op sommige taken behoorlijk kwetsbaar zijn, of omdat een samenwerkingsverband bepaalde taken goedkoper / efficiënter  kan uitvoeren, worden zulke taken steeds vaker uitbesteed. Hardinxveld-Giessendam heeft bijvoorbeeld zijn belastingen uitbesteed aan het SVHW. Vraag is alleen hoe hou je zicht op zo’n externe organisatie die taken voor jou uitvoert. Meestal gebeurt dat door deelname aan het algemene bestuur of soms ook in het dagelijkse bestuur van zo’n externe organisatie. Maar er werd ook geopperd om zulke externe organisaties presentaties te laten geven, die ook voor burgers toegankelijk zijn, zodat die zicht krijgen op wat zo’n organisatie precies doet. Verder kan de raad zich ter plaatse laten informeren middels een bedrijfsbezoek.

Verder kwam het begrip burgerparticipatie aan bod. Steeds vaker komen de legendarische woorden van J.F. Kennedy in onze samenleving naar voren, vraag niet wat uw land (overheid) voor u kan doen, maar vraag wat u voor uw land (overheid ) kunt doen. Zeker in tijd van bezuinigingen worden meer taken bij de burger neergelegd. Het particuliere initiatief wordt meer leidend en dat vraagt om een heldere formulering van welke rol de overheid moet of wenst te spelen.

Een overheid moet niet alleen uitvoeringstaken loslaten, maar ook bereid zijn de daarbij benodigde bevoegdheden en verantwoordelijkheden over te dragen. Hier kwam het begrip overheidsparticipatietrap aan de orde, de inzet hiervan is dat de overheid de ladder alleen opklimt als dat echt nodig is. 5 onderdelen / treden kwamen daarbij aan de orde:

Reguleren: overheidtaken en – verantwoordelijkheden toegewezen uit wet en- regelgeving.
Regisseren: overheid hecht aan regie in eigen hand en deelt de realisatie met andere partijen.
Stimuleren: overheid bevordert dat anderen oppakken waar zij zelf niet kan of moet handelen.
Faciliteren: overheid faciliteert initiatief van anderen als zij meerwaarde en belang inziet.
Loslaten: overheid laat taak los en heeft geen bemoeienis op inhoud en proces.

Als politiek zullen wij ons voortdurend op alle terreinen af moeten vragen welke trede passend is.

Cees Lock, steunfractielid SGP

Deel 3: Strijd of samenspel in de raad
Het is altijd leuk om dit soort dagen te bezoeken. Je doet diverse contacten op met mensen die je vaak nog nooit eerder hebt ontmoet. Al wandelend door het statige oude stadhuis van ’s-Hertogenbosch kwamen we prachtige beelden, schilderijen en meubelstukken tegen van de oude hertogen die vroeger op jacht gingen in den bos.

De eerste ronde die ik bezocht ging over ‘Slim samenwerken’. Hierin werd door Hester Tjalma (bestuurlijk consulent Slim samenwerken) ingegaan op de wijze waarop je als gemeenteraad kunt samenwerken met regiogemeenten. Vaak hoor je klachten over de ondoorzichtigheid, onbeheersbaarheid en logheid van dergelijke regionale samenwerkingsverbanden. Hoe houdt je grip op deze verbanden? Een buitengewoon boeiende workshop aangezien dit thema buitengewoon actueel is in onze regio. Denk aan het ontwikkelen van een bestuurlijke regio: Albasserwaard-Vijfheerenlanden. Een aantal bestuurlijke samenwerkingsverbanden zijn wettelijk afgedwongen. Bijvoorbeeld de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) en de Veiligheidsregio die op het niveau Zuid-Holland-Zuid zijn georganiseerd. De minister heeft bij deze vormen van samenwerking als eis gesteld dat het op dit schaalniveau moet worden georganiseerd om aanspraak te kunnen maken op rijksgelden. Wat ik uit deze workshop meeneem is dat het belangrijk is om als raad aan de voorkant buitengewoon helder bent over waarom je gaat samenwerken, welke doelen je hiermee beoogd en wat je ervoor over hebt. Verder moet je aan de voorkant nadenken op welke wijze, op welke momenten en door wie je geïnformeerd wilt worden over de voortgang van de doelrealisatie. Dat zorgt ervoor dat je achteraf helder kunt zijn in de ‘beoordeling’ van het succes van de samenwerking. Voor de complete presentatie verwijs ik naar: http://www.congresenstudiecentrum.nl/handouts/2013_04_Raad_op_Zaterdag_DenBosch/1.6%20Slim%20samenwerken%20-%20%20wat%20heeft%20de%20raad%20te%20zeggen.pdf

De tweede ronde ging over ‘Strijd en samenspel in de raad’. In deze workshop ging het over de eigen rol als raadslid die het meest bij je past. Deze workshop stond onder leiding van Tom Leest van De Beuk organisatieadvies. Tijdens deze workshop heb ik Quick scan ingevuld. Hieruit bleek dat mijn dominante stijl die van ‘Partijpoliticus’ te zijn en daarna al snel die van ‘Coach’, ‘Ombudsman’ en ‘Bestuurder’ te komen. De eerste scoorde 7 punten, de andere drie een 6. De rol van ‘Volger’ scoorde een 1. Nu hebben alle rollen zowel positieve als schaduwkanten, dus trek hier verder maar geen conclusies uit ?. Verder hebben we in deze workshop nagedacht over de verhouding coalitie en oppositie. Interessant om het met elkaar te hebben over de gunfactor. Het elkaar wat gunnen in de politiek is onmisbaar. We zullen het in Nederland coalitieland immers altijd met elkaar moeten doen. Het Amerikaanse woord gun moeten we maar niet associëren met politiek… Over beeldvorming gesproken: we hebben in de workshop ook nagedacht over ‘priming’ en ‘framing’. Frames zijn ontstaan in de politiek voordat je er erg in hebt. Dan kan positief zijn maar ook een knellend juk worden. Denk aan ‘subsidie-infuus’, ‘linkse hobby’s’ en ‘nu doet u het weer’. Dat zijn zaken die kunnen een politicus en partij maken of breken. Goed om over na te denken in de aanloop naar de verkiezingen!

Arjan Meerkerk, raadslid SGP

In bovenstaande hebben wij in het kort geprobeerd weer te geven wat de ‘Raad op zaterdag’ voor ons heeft opgeleverd en waarop wij ons de komende periode dienen te bezinnen. Wij wisselen graag met u van gedachten over deze en andere onderwerpen. U kunt contact opnemen met één van onze fractieleden via de contactgegevens zoals deze zijn vermeld op deze website onder het kopje ‘Fractie’.

Foto op homepage van http://www.actieprogrammalokaalbestuur.nl/